Verrassend genoeg zijn het nu juist de christelijke studentenverenigingen die het met deze verplichte zondagsrust het moeilijkst hebben. Want op die zondag, in het midden van de introductieweek, organiseerden zij traditioneel hun gezamenlijke (‘Choose’) kerkdienst, aan het einde van de middag met aansluitend een gezamenlijke maaltijd. En het gevolg van de ‘verplichte zondagsrust voor eerstejaars’ is nu, oh paradox, dat deze kerkdienst niet meer in het officiële Kick-In programma opgenomen mag worden. Immers, rust is rust. En als we een kerkdienst toestaan… dan moeten we straks ook een Yogales toestaan, of een meditatieworkshop, of een sessie mindfulness en wie weet wel een natuurwandeling… En waar blijven we dan...

Laat ik het maar eerlijk zeggen. Terwijl ik bovenstaande regels opschrijf tekent een duidelijk zichtbare glimlach mijn gezicht. Nee, die glimlach is niet vanwege de ironie dat nu nota bene de ‘verplichte zondagsrust’ als argument wordt gebruikt tégen de kerkdienst (als programmaonderdeel), al ervaar ik dit wel als een verrassende wending in de geschiedenis van de secularisatie van Nederland. Mijn glimlach komt vooral voort uit het feit dat ik in de opstelling van de Kick-In-organisatie… zoveel ‘kerk’ herken. Het “rust = niets opnemen in het programma” doet mij onontkoombaar denken aan het “rust = geen ijsje op zondag” in het strengere deel van de kerk. Vroeger noemden we dat dus ‘moraal’. Tegenwoordig heet het ‘protocol’. En waar de strenge gelovige van vroeger, terecht, bang was voor het ‘hellend vlak’ daar vreest, terecht, de bestuurder van tegenwoordig vooral het ‘precedent’. Een strikte toepassing van een duidelijke definitie is nodig om te voorkomen dat we fouten maken.

De achterliggende vragen zijn ondertussen ouder dan de kerk. “Is de mens er voor de Sabbat (letterlijk: van ophouden weten), of is de Sabbat er voor de mens”, is een vraag die je al in het Nieuwe Testament tegenkomt. De boodschap van het betreffende verhaal is duidelijk: Of je het nu ‘wet’ noemt, ‘moraal’ of ‘protocol’, het verliest allemaal zijn zin als de achterliggende waarde uit het zicht verdwijnt. Als rust alleen maar ‘niets doen’ is (‘niets programmeren’), dan loop je een groot risico dat het effect van je protocol zwaar tegenvalt of dat je regel zelfs contraproductief uitpakt. Ook daarvan kent het Nieuwe Testament voorbeelden, meerdere zelfs, maar meer herkenbaar is vermoedelijk een verwijzing naar de Nederlandse literatuur van de tweede helft van de vorige eeuw waar op tal van plaatsen breeduit wordt verhaald hoe verstikkend een rigide interpretatie van de zondagsrust in de praktijk heeft uitgepakt.

De achterliggende kernvraag is: Hoe geven we samen vorm aan een heilzame rust? Een vraag die roept om nadere gezamenlijke overdenking. En laat daarbij gelijk duidelijk zijn: de ‘christelijke studentenverenigingen’ hebben dan echt niet het patent op het beste antwoord. Sterker nog, misschien leidt een goed gesprek over ‘rust’ tot serieuze aanpassing van de kerkdienst op juist déze zondag. Zo’n kerkdienst mag dan inderdaad niet het zóveelste evenement zijn. Maar laat dus eens te meer alsjeblieft de studentenpsychologen, studieadviseurs en decanen ook meepraten in dit gesprek. Maak daarbij alsjeblieft gebruik van de expertise van de vakgroep psychologie, die ‘student-wellbeing’ hoog in het vaandel heeft staan, en die ook heel concreet onderzoek doet naar de praktische voorwaarden daarvan. En ja, nodig zeker ook de Yogaclub uit en de Zen-meditatie-groep. Misschien wil een vertegenwoordiger van de ‘biologische tuiniervereniging Drienerlo’ ook wel meepraten. En leg vooral deze vraag voor aan hedendaagse studenten. Die weten álles van stress. Alleen al het stellen van de vraag ‘hoe oefenen we ons in rust’ zal heilzaam blijken. Rust komt niet vanzelf, zo weten zij als geen ander. Rust moet geschapen worden (ja, ook daarover ken ik een Bijbelverhaal). Ofwel rust is een daad bij uitstek. “Kennismaken met álles wat het studentenleven te bieden heeft”, zo belooft de Kick-In. Hoe mooi zou het zijn als eerstejaars, op een hopelijk een veeltal van manieren, ook al een beetje mogen oefenen hoe je te midden van alle drukte samen ‘rust’ kan ‘doen’.  

dr Jaco Zuurmond